محمدصادق معتمدیان عنوان کرد: وسعت دریاچه ارومیه نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل ۵۶۰ کیلومتر مربع افزایش یافته و حجم آب دریاچه نیز با ۶۰۰ میلیون مترمکعب افزایش نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل، به دو و نیم میلیارد مترمکعب رسیده است.
استاندار آذربایجان غربی مشکل دریاچه ارومیه را در دو بخش تغییر اقلیم و کاهش بارندگیها و افزایش دما و همچنین مداخلات انسانی از جمله توسعه بخش کشاورزی و افزایش کاشت محصولات پر آب بر عنوان کرد و افزود: از سال ۱۳۷۷ شاهد روند نزولی آب دریاچه ارومیه بودیم و در مدت ۲۵ سال اخیر وضعیت دریاچه ارومیه به شکل کنونی درآمده است.
وی با اشاره به اجرای برنامههای مختلف سختافزاری در دولتهای مختلف در راستای احیای دریاچه ارومیه، گفت: متأسفانه در این مدت در حوزه نرمافزاری احیای دریاچه ارومیه کوتاهی شده و ما شاهد افزایش ۱۴۰ هزار هکتاری باغات حوضه آبریز دریاچه ارومیه هستیم و این مسئله موجب افزایش روند مصرف آب کشاورزی در این حوضه شده است.
الگوی کشت محصولات کشاورزی تغییر یابد
معتمدیان با اشاره به حجم مصرف آب در برخی از محصولات پرآب بر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، افزود: مصرف آب باغات سیب و محصولات چغندرقند و یونجه ۵۷ درصد از آب کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه است و این مسئله ضرورت استفاده از محصولات جایگزین از جمله محصولات کم آب بر و تغییر الگوی کشت را در این حوضه افزایش میدهد.
وی رویکرد اصلی ستاد احیای دریاچه ارومیه را اجرای برنامههای نرمافزاری و تغییر الگوی کشت عنوان کرد و گفت: علیرغم وجود مشکلات موجود در این مسیر از جمله ۷۳ هزار حلقه چاه غیرمجاز، با تاکید حضرت آیت الله رئیسی رئیس جمهور و مخبر رئیس کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، در کنار تأمین معیشت مردم الگوی مناسب مدیریت مصرف آب در این حوضه طراحی و اجرا میشود.
هر سه ماه یکی از پروژههای سخت افزاری دریاچه ارومیه افتتاح میشود
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در ادامه با قدردانی از تلاش دولتهای گذشته در اجرای پروژههای مختلف سختافزاری احیای دریاچه، افزود: با نگاه ویژه دولت سیزدهم و شخص آیت الله رئیسی رئیس جمهور و با اختصاص اعتبارات مورد نیاز، بسیاری از پروژههای نیمه تمام احیای دریاچه ارومیه در این دولت به پایان رسیده و هر سه ماه شاهد افتتاح و بهرهبرداری از یکی از پروژههای سختافزاری احیای دریاچه ارومیه هستیم.
وی افتتاح تونل انتقال آب از کانی سیب را یکی از مهمترین پروژههای سختافزاری احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد و گفت: با عزم جدی دولت و به ویژه وزارت نیرو و پیگیریهای انجام شده و تأمین اعتبارات مورد نیاز، این پروژه به دست رئیس جمهور در ۵ اسفند ماه ۱۴۰۱ به بهرهبرداری رسید.
معتمدیان با اشاره به رهاسازی آب از پشت سدهای استان در راستای احیای دریاچه ارومیه افزود: در کنار انتقال ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب از کانی سیب، از آذر ماه سال گذشته بر اساس مطالعات و برآوردهای انجام شده، حقابه دریاچه ارومیه از پشت سدهای مهاباد، بوکان، تکاب و چراغ ویس سقز به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده است.
روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه هدایت میشود
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر روزانه حدود ۳۰ میلیون متر مکعب از طریق رهاسازی آب، به دریاچه ارومیه آب هدایت میشود و این روند تا دو هفته آینده ادامه خواهد داشت، افزود: با توجه به بارشهای اخیر، پیش بینی میشود حجم آب دریاچه ارومیه تا ۳ میلیارد متر مکعب افزایش یابد.
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه ادامه داد: برنامهریزیهایی انجام شده در ستاد دریاچه ارومیه برای هدایت یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب حق آبه از طریق رهاسازی آب از سدهای حوضه آبریز دریاچه و همچنین رودخانههای فاقد سد بود که خوشبختانه این میزان به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب نیز افزایش یافته و این نشان از اثرات مدیریتی و کنترلهای لازم در روند رهاسازی و انتقال آب به دریاچه ارومیه و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی است.
معتمدیان گفت: در حوزه سختافزاری پروژه نیمه تمام خط انتقال بادین آباد به طول چهار و نیم کیلومتر در راستای انتقال ۱۸۰ میلیون متر مکعب آب به پشت سد کانی سیب و انتقال از طریق تونل به دریاچه که با تلاشهای شبانه روزی در حال اجراست و پیش بینی میشود تا پایان اردیبهشت ماه به اتمام میرسد.
تاکنون ۹۰ میلیون مترمکعب آب از سدها به دریاچه ارومیه رهاسازی شده است
معتمدیان، در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه حقابه تالابهای دریاچه ارومیه در سال ۱۴۰۱ حدود ۶۵ میلیون مترمکعب تعیین شده بود، افزود: تاکنون ۹۰ میلیون مترمکعب آب از سدها به سمت تالابهای اقماری دریاچه ارومیه هدایت شده و این مسئله موجب تثبیت و احیای این تالاب شد.
وی همچنین با بیان اینکه شرایط خوب دریاچه ارومیه و تالابها، نشاط اجتماعی را برای جامعه به ارمغان آورده است، خاطرنشان کرد: بهبود وضعیت دریاچه ارومیه و تالابهای اقماری آن، آثار خوب زیست محیطی و میزبانی از صدها هزار پرنده مهاجر را فراهم کرده است.
معتمدیان همچنین با بیان اینکه برای احیای کامل دریاچه ارومیه حجم آب آن باید به ۱۴ میلیارد مترمکعب برسد، اضافه کرد: حجم آب مورد نیاز برای تثبیت وضعیت دریاچه ارومیه نیز ۶ میلیارد مترمکعب است که با توجه به تبخیر سالانه ۲ میلیارد مترمکعب و میزان ورودی آب به دریاچه، نیازمند زمان لازم و یک برنامه ریزی منسجم از جمله مراقبت، رصد و اجرای برنامههای نرم افزاری هستیم.
وی در ادامه با اشاره به رویکردهای نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه در کنار اهمیت صیانت و ارتقای معیشت مردم، افزود: در راستای تغییر الگوی کشت در شمال آذربایجان غربی، طرح ۳ هزار هکتاری کاشت درختان کم آب بر پسته و گردو اجرا شده است و این طرح میتواند به عنوان یک طرح نمونه در جایگزینی کاشت درختان گردو و پسته به جای درختان سیب در راستای افزایش درآمد کشاورزان و کاهش آب مصرفی در حوزه کشاورزی به باغداران معرفی شود.
رویکرد دولت سیزدهم مردمی سازی امور در احیای دریاچه ارومیه است
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه به رویکرد دولت سیزدهم مبنی بر مردمی سازی امور نیز اشاره کرد و یادآور شد: همراهی مردم در اجرای سیاستهایی چون تغییر الگوی کشت، نیازمند تبیین برنامهها و آگاهی مردم با استفاده از ظرفیت رسانهها بویژه صدا و سیما و شبکههای اجتماعی میباشد.
معتمدیان همچنین با اشاره به اختصاص ۶ هزار میلیارد تومان برای اتمام پروژههای نیمه تمام نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم، افزود: در کنار اجرای طرح کشت جایگزین، استفاده از سیستمهای نوین آبیاری و تداوم نهضت گلخانهای نیز درخصوص احیای دریاچه ارومیه با جدیت دنبال میشود.
وی با تاکید بر اینکه مردم نقش اصلی را در حوزه نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه دارند، تصریح کرد: مردم منطقه در کنار همراهی برای اجرای طرح تغییر الگوی کشت که افزایش درآمد را نیز به دنبال خواهد داشت، با جلوگیری از برداشتهای غیرمجاز از حقابه دریاچه ارومیه، همکاری لازم را با دستگاههای مربوطه داشته باشند.